WABI SABI – NGHỆ THUẬT ĐƠN GIẢN VÀ TỐI GIẢN TRONG THỜI ĐẠI HIỆN ĐẠI

Wabi là cái đẹp của sự mộc mạc, giản đơn và hài hòa với thiên nhiên, Sabi là vẻ đẹp toát ra từ sự điềm nhiên, tĩnh lặng dù bị che khuất bởi thời gian. Wabi Sabi theo thẩm mỹ của văn hóa Nhật Bản là tìm kiếm những thứ không hoàn hảo, tôn vinh những thứ cũ kỹ và vô thường. Wabi Sabi khiến chúng ta nhận biết giá trị của lối sống đơn giản và thuận tự nhiên.

 

1. Khái niệm – Triết lý – Phong cách Wabi Sabi

1.1. Wabi Sabi là gì?

Wabi Sabi là một thuật ngữ tiếng Nhật, về căn bản có nghĩa là tìm kiếm nét đẹp chưa hoàn thiện. Nó là việc phối hợp của 2 từ riêng biệt, Wabi + Sabi:

– Wabi là khi nhận ra sự đủ đầy trong tâm hồn qua những nhu cầu sống đơn sơ, mộc mạc và khiêm tốn về vật chất. Từ này nó còn mang ý nghĩa hưởng thụ sự tĩnh lặng từ thiên nhiên.

– Sabi là vẻ đẹp được mài dũa qua bàn tay của không gian và thời gian khi các đồ vật khoác lên mình chiếc áo sần sùi, bụi sạm màu nhưng nét đẹp mang đầy đủ độ “chín”, khuất lấp sau lớp bụi mờ là phẩm giá, cũng như khí chất tao nhã. Nhiều vết lấm, vệt hằn, sứt mẻ, hư tổn mà khi thời gian đi qua và để lại biến những vật phẩm trở nên có giá trị và hoài xưa.

Wabi Sabi là một thuật ngữ tiếng Nhật nói về việc tìm kiếm nét đẹp chưa hoàn thiện

1.2. Triết lý Wabi Sabi

Wabi Sabi là một triết lý của Nhật Bản đã có từ thế kỷ XV. Nó xuất hiện như một phản ứng với các xu hướng thống trị thời bấy giờ, vốn chủ yếu trang trí quá mức, xa hoa và sử dụng các vật liệu quý hiếm. Wabi Sabi hình thành một kết nối sâu sắc với tự nhiên và tận hưởng những thú vui đơn giản của cuộc sống. Xoay quanh việc nhận ra tầm quan trọng của tính thực tế và cố gắng duy trì tính thực tế trong mọi khía cạnh cuộc sống của mỗi người. Đó là việc chấp nhận mọi thứ như hiện tại, thay vì dành thời gian của bạn để mong muốn một điều gì đó quá hoàn hảo, và rèn luyện lại bản thân để tìm ra những mặt tích cực trong những tình huống không mấy lý tưởng.

Wabi Sabi hình thành kết nối sâu sắc với tự nhiên và tận hưởng những thú vui đơn giản của cuộc sống

1.3. Phong cách Wabi Sabi (Wabi Sabi style)

Trong khi tính đối xứng, đường nét tinh tế và tính “hoàn chỉnh” trong thiết kế là những khái niệm thống trị trên toàn thế giới, Wabi Sabi cho rằng sự hoàn hảo và trọn vẹn chỉ là ảo tưởng, con người nên chấp nhận và tìm thấy vẻ đẹp trong bản chất chưa hoàn thiện của môi trường xung quanh. Đối với một số người, Wabi Sabi là một nguyên tắc hướng dẫn hơn là một xu hướng thiết kế.

Từ trung tâm là sự không hoàn hảo, những ý tưởng lấy cảm hứng từ Wabi Sabi mở rộng sang vật liệu tự nhiên, tái sử dụng, tính bất đối xứng, chủ nghĩa tối giản và tạo mối liên hệ với thiên nhiên – điển hình cuối cùng của vẻ đẹp không hoàn hảo.

Wabi Sabi được coi là một nguyên tắc hướng dẫn hơn là một xu hướng thiết kế

2. Những nét đặc trưng của phong cách thiết kế Wabi sabi

Phong cách thiết kế Wabi Sabi là một lý thuyết về triết lý định hướng tư tưởng con người tới việc chấp nhận những thực tại và tôn trọng nét đẹp của những thứ chưa hoàn thiện. Thời gian sẽ dần trôi qua,con người sẽ già, mọi thứ có thể tàn phai, và hao mòn nhưng bù lại, khi là cái đẹp đã qua dòng thời gian, là minh chứng hào hùng cho qua khứ, tạo ra 1 cuộc đời có ý nghĩa của 1 vật dụng, tạo nên nét đẹp, và cái công năng riêng và cả những trải nghiệm thú vị lại đời sau. Vẻ đẹp bất biến và không bảo toàn đó, chính là một cốt lõi của sự sinh tồn,tuy bề ngoài phai tàn đi bên trong đậm khí phách không gì có thể so sánh hơn.

Một ngôi nhà được thiết kế theo phong cách thiết kế Wabi Sabi, đầu tiên yếu tố giản dị sẽ là đặc điểm khiến nhiều người có thể nhận ra ngay. Những thiết kế và vật dụng mang lối giản dị, chân thật, đơn sơ mộc mạc, nó khiến cho gia chủ luôn có cảm giác yên bình khi sống tại đó. Khác với việc thường xuyên bổ sung những món đồ còn mới sáng loáng, cầu kỳ, hay việc luôn suy nghĩ làm sao để căn nhà luôn đầy đủ hoàn chỉnh, người đam mê phong cách thiết kế Wabi Sabi sẽ hướng đến tìm kiếm sự hài hoà và hợp lý giữa tính chân thật, sự đơn giản, và những điều không hoàn hiện.

Phong cách thiết kế Wabi Sabi hướng đến tìm kiếm sự hòa hợp giữa tính chân thật, sự đơn giản, và những điều không hoàn hiện

2.1. Sử dụng vật liệu tự nhiên

Wabi Sabi tôn vinh vẻ đẹp tự nhiên qua các chất liệu hữu cơ, giữ lại hầu như nguyên trạng vẻ đẹp thô mộc không gò giũa của vật liệu để làm sáng lên tinh thần trân trọng mọi sự như vốn dĩ của chúng. Các chất liệu đó bao gồm: gỗ, đá, đất sét, kim loại, vải dệt thô, sợi tự nhiên – những chất liệu ghi dấu rõ ràng và đẹp đẽ nhất cho dòng chảy thoái hóa của thời gian. Mọi sự sẽ đẹp hơn nếu chúng hữu ích và chân thật.

Những chất liệu ghi dấu rõ ràng và đẹp đẽ của dòng chảy thoái hóa của thời gian

2.2. Thiết kế hướng đến sự đơn giản

Bên cạnh các yếu tố vật liệu thiết kế, điều quan trọng là phải suy nghĩ về cách việc sắp xếp kết cấu không gian. Với Wabi Sabi, sự đơn giản chính là chìa khóa.

Wabi Sabi tập trung vào bố cục thiết kế từ chối tất cả những gì tô vẽ, bày biện không cần thiết mà hướng sự tập trung của con người đến những vật dụng thực sự cần thiết để tâm trí không còn bị thao túng bởi vật chất. Trong phong cách này, người ta đề cao sự bền bỉ, hữu dụng của đồ vật.

Wabi Sabi tập trung vào công năng nên được bày biện tối giản, thường giữ nguyên bề mặt tự nhiên ban đầu với những sắc độ không đều, đầy ngẫu hứng cùng bề mặt xù xì, thô ráp. Bát và khay trang trí luôn là một lựa chọn vững chắc, cũng như cây trồng trong nhà có thể thêm một chút tươi mát cho không gian.

Sự đơn giản chính là chìa khóa của phong cách thiết kế Wabi Sabi

2.3. Không gian trong thiết kế theo phong cách Wabi Sabi

Trong không gian của phong cách Wabi Sabi thì không hề tồn tại một khoảng không nào là vô nghĩa, vì sao lại như vậy? Là bởi phong cách thiết kế Wabi Sabi sẽ lấy tỷ lệ làm thước đo của không gian, tuy nhiên, chính khoảng trống đó mang lại vẻ đẹp mà Wabi Sabi muốn truyền tải và đóng vai trò cực kỳ quan trọng.

Như khái niệm của nó, gia chủ sống trong ngôi nhà thiết kế theo phong cách Wabi Sabi sẽ tìm lại được cho bản thân sự bình yên, điềm lặng, mặc dù cho đang sống trong sự thiếu vắng về vật chất, hoặc bạn đã quá no đầy với cuộc sống vật chất và mong muốn trở về với những giá trị gần gũi, an yên nhất. Cũng chính vì lẽ đó, không gian là yếu tố chính hình thành nên bản chất của phong cách này. Khi những không gian trống trải được hình thành kết hợp với những nguồn sáng tự nhiên len lõi qua khung cửa số càng mang lại những trải nghiệm giác quan đậm hương vị tự nhiên, rất thoáng đãng, rất thoải mái và ngập tràn sinh khí sống.

Phong cách thiết kế Wabi Sabi lấy tỷ lệ làm thước đo của không gian

2.4. Kiểu dáng và ngôn ngữ kết cấu

Về kiểu dáng của phong cách thiết kế Wabi Sabi được thiết kế luôn giữ được hình dáng ban đầu. Có sự chỉnh sửa, tuy nhiên vẫn giữ được nét đẹp tự nhiên, nguyên thủy của tạo hóa. Đó là điểm nổi bật của phong cách này, dựa theo quan điểm của người Nhật, các tác phẩm nghệ thuật phải giữ nguyên bản chất của nó, không nên làm mất tính chất của nó.

Vật liệu thô mộc có bề mặt sần xì, thô ráp là chất liệu chính sử dụng trong phong cách thiết kế Wabi Sabi, những chất liệu hiện trạng tự nhiên mà không có sự can thiệp tu sửa. Giữ trọn vẹn màu sắc và bề mặt ngẫu hứng tự nhiên, mặc dù nó không theo trường phái thẩm mỹ hoàn hảo.

Dựa theo quan điểm của người Nhật, các tác phẩm nghệ thuật phải giữ nguyên bản chất của nó

  2.5. Màu sắc trong phong cách thiết kế Wabi Sabi như thế nào?  

Đối với phong cách thiết kế Wabi Sabi, chính là sự tái hiện 1 cách tinh tế những phản xạ tự nhiên trong thiên nhiên , khi mà sắc màu không sử dụng quá nhiều sự tương phản, rực sáng nhưng lại tĩnh lặng, yên tĩnh, và an bình như để muốn gột rửa những lo lắng, sầu phiền, giúp con người đạt đến trạng thái tịnh tâm & tĩnh lặng. Những gam màu sắc theo phong cách thiết kế Wabi Sabi thuộc thuộc trường phái màu lặng,bộ màu sắc này không có nhiều hiệu ứng làm phản chiếu mà ngược lại bộ màu săc sày tạo ra sự khuếch tán lớn và chìm lặng. Thông thường, người dùng có thể dễ dàng tìm thấy trong phong cách thiết kế Wabi Sabi với những bộ bảng màu trung tình và hiền hòa như màu be, xám nâu, hay màu nâu đất. Cũng giống như bản chất nguyên bản của nó, đây là màu của thiên nhiên, màu của đất cát, gỗ mục, màu của lớp vỏ cây đã sần sùi thân thiện và hiền hòa. Tuy nhìn thoáng qua, chúng không tạo ra được sự tưng bừng đầy nhựa sống nhưng lại hàm chứa những cảm giác êm ả và thanh thản đến lạ kỳ. Như 1 sự sẵn sàng bảo vệ, che chở và tha thứ của mẹ thiên nhiên, như sự hiền hòa và ấm áp của vị đất.

Màu sắc trong phong cách thiết kế Wabi Sabi hàm chứa những cảm giác êm ả và thanh thản, như sự hiền hòa và ấm áp của vị đất

3. Ý nghĩa rút ra từ Triết lý – Phong cách Wabi Sabi

Trân trọng cái cũ: Thay vì bối rối trước những món đồ nội thất cũ đã và vẫn còn sử dụng tốt tuy nhiên có nhiều vết xước, hãy coi trọng chúng vì bản chất không hoàn hảo của chúng. Những dấu hiệu đó kể một câu chuyện và đánh dấu thời gian trôi qua; Ý nghĩa như vậy sẽ không được tìm thấy trong một không gian với tất cả các món đồ mới toanh. Những vết nứt và sự không hoàn hảo là hiện thân của dòng thời gian và cách bạn yêu thương mọi thứ.

Thay đổi suy nghĩ của bạn: Wabi Sabi đặt trọng tâm vào lòng biết ơn đối với những gì chúng ta đã có hơn là luôn khao khát một điều gì đó mới mẻ. Sự thay đổi quan điểm này sẽ giúp chúng ta cảm thấy bình yên và mãn nguyện hơn trong giây phút hiện tại. Nhận thức được quy luật phát triển và suy tàn tự nhiên, giúp bạn trở nên ý thức hơn về thiên nhiên và cuộc sống.

Wabi Sabi giúp bạn nhận thức được quy luật phát triển và suy tàn tự nhiên

Các giá trị của Wabi Sabi phù hợp với các vấn đề đương đại, từ tính bền vững và chủ nghĩa tối giản cho đến sự thôi thúc hiện đại kết nối lại với thiên nhiên, sự thoải mái và đơn giản trong thiết kế.

Có thể nói, Wabi Sabi chính là vẻ đẹp của tạo hóa và là sự kết tinh của những gì tự nhiên nhất. Bên cạnh đó, sự thô sơ mộc mạc của Wabi Sabi không hướng đến sự hoàn mỹ mà chỉ giúp họ tìm được hạnh phúc gói gọn trong những vẻ đẹp nguyên sơ vốn có.

hoangsonstone.com